ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ ΣΠΙΤΑΚΙΑ ή ΑΥΘΑΙΡΕΤΕΣ ΕΞΟΥΣΙΕΣ

Γεννήθηκα ένα σαββατόβραδο του Οκτώβρη, πριν 49 χρόνια περίπου, εδώ στους Αγίους Αναργύρους, στην κλινική του Κοκολάκη, που ήταν στην οδό Δημοκρατίας (Μενιδίου), ακριβώς απέναντι από το υπουργείο Γεωργίας.

Τα πρώτα μου βήματα τα έκανα στην Τσούμπα, εκεί έπαιξα και μεγάλωσα, με το ποτάμι να είναι ο καλύτερος «παιδότοπος» για μας τότε. Οι πλημμύρες του ’61 με βρήκαν μωρό ακόμα, μόλις μέτραγα μέρες, περισσότερες από ένα χρόνο. Θυμάμαι να με φοβίζουν με αυτές για να μην κατεβαίνω στο ποτάμι.

Καμαρούλα μια σταλιά
Ο παππούς μου είχε πάρει ένα οικόπεδο, το οποίο το μοίρασε στα τέσσερα, μια κάμαρα στο κάθε παιδί. Αυτή η κάμαρα έγινε το ισόγειο και με την προσωπική τους δουλειά έχτισαν άλλες δυο, άλλους δυο ορόφους δηλαδή κι έτσι έμεινα σε «τριώροφο».

Πέτρα - πέτρα
Λίγο ως πολύ αυτή η ιστορία είναι ίδια για όλους. Η φτωχολογιά έστηνε τη δικιά της γειτονιά, πέτρα, πέτρα. Ποια πολεοδομία, ποια άδεια και τέτοια. Όπως λέει και η ταινία των Αγίων, παράνομα, με το φόβο του χωροφύλακα, με τσίλιες, χτίστηκαν τα σπίτια των μεροκαματιάρηδων της συνοικίας μας.
Πόσοι μπορούσαν να κάνουν αλλιώς τότε;


Μαρτυρία συντοπίτη μας
«…Η μητέρα μου, μου ανέφερε χαρακτηριστικά πως, όταν ολοκλήρωναν το σπίτι το 1964, επτά μηνών τότε έγκυος σε μένα, έχοντας από έναν γκαζοντενεκέ των 20 κιλών στο κάθε χέρι κουβαλούσε νερό, από απόσταση 70 μέτρων (τόσο απείχε, ο κρουνός της ΟΥΛΕΝ), προκειμένου ο πατέρας μου να φτιάχνει το «χαρμάνι» για να χτίσει και το τελευταίο δωμάτιο του σπιτιού. Αυτό επαναλαμβανόταν κάθε απόγευμα, όταν σχόλαγε ο πατέρας μου από την εργασία του, μέχρι να ολοκληρώσουν την κατασκευή. Τόσο ήταν το πείσμα και η δύναμη των ανθρώπων της εποχής εκείνης…»


Μ’ αίμα χτισμένο, κάθε πέτρα και καημός
κάθε καρφί του πίκρα και λυγμός...
Εύκολα κάποιος νεότερος θα τα έλεγε αυθαίρετα, εύκολα θα ξεγελιόταν. Όμως, αυτά τα σπίτια είναι που ύμνησαν οι ποιητές μας, αυτά τα σπίτια είναι που τραγουδήσαμε και τραγουδάμε όλοι, τέτοια σπίτια μπορούμε να δούμε σε αριστουργήματα – ελληνικές ασπρόμαυρες ταινίες. Αναρωτιέμαι είναι «αυθαίρετα» τα σπιτάκια των πατεράδων μας, των παππούδων μας, που έβαζαν ένα κεραμίδι πάνω απ' το κεφάλι τους για να ζήσουν τη φαμίλια τους; Ή μήπως είναι οι εξουσίες που «αυθαιρετούσαν» σε βάρος της φτωχολογιάς με τις πολιτικές τους; Πως οικοδομήθηκαν όλα τα δυτικά προάστια;

Όλα αυτά μου ήρθαν στο μυαλό βλέποντας την αεροφωτογραφία του ’62, νοιώθοντας ότι οι οικογένειες που έχουν τα σπιτάκια τους εκεί, ακολούθησαν βίους παράλληλους με την πλειοψηφία των συμπολιτών μας. Ίσως να πήραν το οικόπεδο και σε τιμή ευκαιρίας, μιας και ποιος θα συνόρευε με ένα ποτάμι που έπνιξε κόσμο; Δεν ξέρω λεπτομέρειες, δεν νομίζω ότι ενδιαφέρουν.

Οι εποχές άλλαξαν
Ήρθαν μέρες καλύτερες, αναπτυσσόμαστε (τρομάρα μας!) ξεχάσαμε. Ήρθαν και τα χρόνια της «αλλαγής». Θυμάμαι, νέος άρχιζα να «γράφω» να σκεπαστεί το Καναπιτσερί. Η κυβέρνηση της «αλλαγής» θα μας ικανοποιήσει το αίτημα. Και να φωτογραφίες και να εξαγγελίες από την τότε δημοτική αρχή, της «αλλαγής» κι αυτή.
Τα χρόνια πέρασαν. Άργησε, αλλα το μισό ποτάμι σκεπάστηκε, το άλλο ήδη ετοιμάζεται.
Ειλικρινά, δεν ξέρω αν πρέπει να είμαι ευχαριστημένος, άλλωστε δεν είμαι εγώ ο ειδικός γι’ αυτό. Με έχει όμως προβληματίσει αρκετά η ανάπλαση των ποταμιών που διάβασα και που έχουν ήδη δημοσιευτεί, στον Αντίλογο (;) και στο blog Άγιοι Ανάργυροι τώρα. Είναι όμως άλλο θέμα, συνεχίζω.

Με το σπιτάκι που «βάλλεται» τι γίνεται όμως; Και θα έλεγα μάλλον σπιτάκια γιατί δεν είναι ένα, είναι περισσότερα.
Είναι παράνομα; Που έγκειται η παρανομία τους, αν και όπως βλέπω στην αεροφωτογραφία, υπάρχουν εκεί 47 χρόνια τουλάχιστον;
Ποιο είναι το ζητούμενο; Να φύγουν χωρίς αποζημίωση; Να μείνει η κατάσταση ως έχει;

Τι θέλουν δήμος, εκδότης και δεν ξέρω εγώ ποιοι άλλοι;

Αν καταλαβαίνω καλά, το έργο προβλέπει δρόμο μόνο πάνω από την κοίτη του ρέματος και ο περιβάλλον χώρος θα αναπλασθεί και «θα περιλαμβάνει έργα αναψυχής και περιπάτου».

Κι άντε να συμφωνήσουμε, τα σπιτάκια εμποδίζουν.
Ποιον εμποδίζουν όμως; Το συγκρότημα πολυκατοικιών; Τα ποδήλατα; Τους περιπατητές; Κι αν τότε πρέπει να φύγουν, ποιος είναι αρμόδιος να το πει αυτό;
Ο δήμος; το υπουργείο; Ή μήπως ο εκδότης του ενεργού πολίτη, που το έχει αναγάγει σε μέγα θέμα και ομιλεί για παράνομα κτίσματα*, που όμως σωπαίνει για τις παρανομίες που γίνονται στην κεντρική πλατεία.
Υπάρχει μήπως καμιά μελέτη για αυτή την περιοχή; Κάποιο σχέδιο;

Κλείνοντας, θα ήθελα να σκεφτούμε ωσάν να ήμασταν ο κάθε ένας από εμάς, στη θέση αυτής της οικογένειας που μένουν σ’ αυτά τα σπίτια και είναι ιδιοκτησίες τους. Που φαντάζομαι δεν είναι οι οικογένειες μεγάλων ιδιοκτητών γης.
Πως θα το αντιλαμβανόμαστε εμείς το όλο ζήτημα;
Σκεφτείτε, ποτέ δεν είναι αργά...

Κώστας Σολωμός

* Ομολογώ προς στιγμήν ξεγελάστηκα, κι ευτυχώς που υπάρχει και το ένστικτο. Κι αυτό με οδηγεί στις σκέψεις αυτες. Ίσως κάνω και λάθος! Αν ναι, καλοδεχούμενη η κάθε διόρθωση, με την προκαταβολική συγγνώμη μου.

Οι φωτογραφίες είναι από την ταινία η «πόλη των Αγίων», το σκίτσο από την εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ της εποχής και η φωτογραφία είναι του 1975, με τον δήμαρχο Θανάση Δημητρίου να "εξηγεί" το πρόβλημα στον τότε Νομάρχη.