Αγωνιστική αλληλεγγύη, όχι «εθελοντικός» εξευτελισμός

Μαζική διεκδίκηση από κράτος, κεφάλαιο, ΕΕ για αξιοπρεπή ζωή

του Κώστα Μάρκου

Ευθέως ανάλογα της εξαθλίωσης αναπτύσσεται και ο «βομβαρδισμός αλληλεγγύης», που κορυφώνεται με το εμπόριο των «αγίων ημερών». Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις «αλληλεγγύης» και «ανθρωπιάς» φυτρώνουν επιχορηγούμενες από το κράτος. Η Διαμαντοπούλου καλεί σε εθελοντισμό για να αντιμετωπιστούν ιδιωτικά τα προβλήματα που η ίδια με την πολιτική της δημιούργησε στα σχολεία. Όσο καταστρέφονται οι «παγκοινωνικές λειτουργίες» του αστικού κράτους σε όφελος των στενά ταξικών αναγκών του κεφαλαίου, τόσο πυκνώνουν οι οργανωμένες «δράσεις εθελοντισμού» του μιντιακού επιχειρηματικού συμπλέγματος, με ιεραποστόλους τον Αλαφούζο του Σκάι και τον Ψυχάρη του Βήμα FΜ.

Φωτό: Αφού απέλυσε εκατοντάδες εργαζομένων στα Ελληνικά Γράμματα, το Βήμα και αλλού, ο ΔΟΛ έδειξε το "φιλανθρωπικό" του πρόσωπο κάνοντας παζάρι φτηνών βιβλίων ξεπουλώντας το αδιάθετο στοκ του στο Golden Hall στο Μαρούσι 

Οι φιλάνθρωποι αυτοί κύριοι και οι όμοιοί τους, ταΐζουν ανέργους τη στιγμή που απολύουν εργαζόμενους. Με το αζημίωτο φυσικά: Oι μεγάλοι επιχειρηματίες αποφεύγουν τη φορολογία με φιλανθρωπικές χορηγίες και οι μικροί διαφημίζουν δωρεάν το μαγαζί τους. Δήμαρχοι που κλείνουν βρεφονηπιακούς σταθμούς και απολύουν υπαλλήλους, την ίδια στιγμή οργανώνουν «κοινωνικά σούπερ μάρκετ», συγκεντρώνοντας μουχλιασμένα φασόλια και ληγμένες κονσέρβες για τους ανέργους, τους φτωχούς και τους πεινασμένους.

Εδώ και χρόνια επίσης, η Ελλάδα του ευρώ έμαθε να οργανώνει, αντί για «ανατολίτικα» παζάρια, «μπαζάρ» κάθε είδους, για κάθε ανάγκη, για κάθε γούστο και κάθε βαλάντιο από κάθε είδους φιλανθρωπικές οργανώσεις, συλλόγους και ομάδες εθελοντών. Τα λαϊκά μπαζάρ πήραν την εκδίκησή τους από τα αριστοκρατικά φιλανθρωπικά γκαλά της Αγάπης και της Μαριάννας. Φυσικά, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις αγνές προθέσεις πολλών απλών ανθρώπων του λαού, οι οποίοι συγκλονίζονται από τις εικόνες της σύγχρονης πείνας και αναζητούν δρόμους έμπρακτης βοήθειας. Χιλιάδες είναι αυτοί που παίρνουν μέρος σε ανάλογες «δράσεις», μαθημένοι στην ιδιωτική στάση επί χρόνια νεοφιλελευθερισμού, ελλείψει σταθερών δικτύων του μαζικού κινήματος. Οι κομμουνιστές και οι αριστεροί, όσο πρέπει να αποκαλύπτουν την αστική φιλανθρωπική υποκρισία, άλλο τόσο πρέπει να κατανοούν τη λαϊκή αυθεντική ευαισθησία που αναζητά δρόμους αντιμετώπισης του σύγχρονου κοινωνικού ζητήματος. Και ταυτόχρονα, να αναδεικνύουν αυτούς τους δρόμους.

Η «ατομική αλληλεγγύη», ιδιωτικά ή κρατικά οργανωμένη, είναι πολύ λιγότερο πλατιά και τελικά μη αποτελεσματική σε σχέση με την αγωνιστική αλληλεγγύη ενός μαζικού κινήματος που διεκδικεί μέτρα παγκοινωνικής ισχύος από το κράτος, την κυβέρνηση, την τρόικα και τους συνασπισμένους εργοδότες, που αγωνίζεται με την προοπτική της ανατροπής και μιας νέας κοινωνίας. Κανένας Σκάι, κανένας ιδιώτης επιχειρηματίας, καμία ΜΚΟ, κανένας παπάς αλλά και κανένας μαζικός φορέας, κανένας σύλλογος και συνδικάτο δεν μπορεί να αντικαταστήσει την παγκοινωνική λειτουργία του κράτους. Όσα σκουπίδια και αν μαζέψει ο Προτοσάλτε με τις σακουλίτσες του, δεν θα μπορέσει ποτέ να αντικαταστήσει τα απορριμματοφόρα των δήμων. Πιο αποτελεσματική είναι η διεκδίκηση να μην ιδιωτικοποιηθεί η αποκομιδή σκουπιδιών.

Μπορεί να βοηθήσεις με ένα ευρώ έναν άνεργο, αλλά δεν μπορεί να σώσεις ένα εκατομμύριο ανέργους. Είναι πολύ πιο μαζικά αποτελεσματική η διεκδίκηση επιδόματος ανεργίας, για παράδειγμα, 900 ευρώ, για κάθε άνεργο και για όσο χρονικό διάστημα δεν δουλεύει, παρά ένα «κοινωνικό σούπερ μάρκετ» αθλιότητας του Δήμου. Μπορεί να αφαιρέσεις ένα ευρώ για βοήθεια από τη μισοάδεια τσέπη σου, αλλά για να ζήσουν αξιοπρεπώς οι άνεργοι και οι οικογένειές τους, πρέπει να αγωνιστείς για να αφαιρέσεις κάποια δισεκατομμύρια ευρώ από το 52% του κρατικού προϋπολογισμού που πάει σε τόκους και τοκοχρεολύσια για τους δανειστές ή από τα 115 δισ. που πήραν οι τραπεζίτες.

Πολλοί συναγωνιστές, όμως, αναρωτιούνται: Και μέχρι να τα κατακτήσουμε όλα αυτά, τι κάνουμε; Δεν πρέπει να οργανώνουμε έμπρακτα την κοινωνική αλληλεγγύη; Φυσικά και πρέπει. Και μάλιστα, η αλληλεγγύη του μαζικού κινήματος, δηλαδή η αλληλεγγύη ανθρώπων που αγωνίζονται για να λυθεί το «κοινωνικό ζήτημα», είναι πολύ πιο αυθεντική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η έμπρακτη λαϊκή αλληλεγγύη στους αγωνιζόμενους χαλυβουργούς (για τους οποίους δεν οργανώθηκε κανένα τηλεοπτικό μπαζάρ).

Χρειάζεται, όμως, προσοχή: Η «έμπρακτη αλληλεγγύη» δεν πρέπει να υποκαθιστά την «έμπρακτη διεκδίκηση» από το κράτος, την «έμπρακτη σύγκρουση» με την κυβέρνηση, την ΕΕ και το ΔΝΤ, με τον εργοδότη. Δεν μπορεί να οργανωθεί αποτελεσματικά μέσα σε «αντιεμπορευματικές νησίδες», πίσω από την πλάτη του κράτους και κάτω από τη μύτη του κεφαλαίου, στα κρυφά και στα μουλωχτά. Έτσι, η αγωνιστική αλληλεγγύη μπορεί να καταντήσει «αριστερή» φιλανθρωπία ή «αντιεξουσιαστικός» εθελοντισμός.

Πολλοί συναγωνιστές, επίσης, για να δικαιολογήσουν τέτοιες πλευρές «αυτοδιαχείρισης», προσφεύγουν στο παράδειγμα του ΕΑΜ που «μας έσωσε απ’ την πείνα» στην κατοχή, όπως έλεγε ο ύμνος του. Πράγματι, η οργανωμένη λαϊκή κινητοποίηση, με την τότε πρωτοπόρα δράση του ΚΚΕ και των άλλων αριστερών δυνάμεων, γέννησε την «Εθνική Αλληλεγγύη», που βοηθούσε τους εργάτες στα εργοστάσια και τα μικρομάγαζα, ενώ ο ΕΛΑΣ οργάνωσε τη συγκομιδή της σοδειάς, αργότερα. Μόνο που δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η λαϊκή αλληλεγγύη και αλληλοβοήθεια του ΕΑΜ συπλήρωνε την κύρια πλευρά του αγώνα, που χωρίς αυτήν, η αλληλεγγύη δεν θα μπορούσε να υπάρξει σε τέτοια έκταση: Συμπλήρωνε την ένοπλη μαζική πάλη για την ανατροπή, για το διώξιμο των κατακτητών και των συνεργατών τους και για μια νέα κοινωνία. Αυτή τροφοδοτούσε και το μαζικό διεκδικητικό αγώνα, τις απεργίες και διαδηλώσεις που απαιτούσε από το κράτος των κατακτητών και των συνεργατών του αυξήσεις και μέτρα για τους ανέργους. Μαζικός αγώνας που είχε, μάλιστα, και ορισμένες κατακτήσεις.

Πολύ περισσότερο στην εποχή μας, η τεραστίων διαστάσεων εξαθλίωση που έρχεται λόγω της κρίσης, απαιτεί τον επαναστατικό αγώνα για «να πάρεις από ένα κεφάλαιο που δεν δίνει». Απαιτεί το μαζικό, «έμπρακτο εκβιασμό» του κεφαλαίου με την αντικαπιταλιστική ανατροπή, για να επιβιώσεις. Απαιτεί ένα αγωνιστικό μέτωπο αντίστασης, κατακτήσεων και ανατροπής που «θα μας σώσει» από τη σύγχρονη πείνα της οικονομικής κατοχής και της κοινοβουλευτικής χούντας.

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "ΠΡΙΝ"