Θέατρο στις εργατικές κατοικίες στο Καματερό

Υπάρχουν στις μέρες μας κάποιοι άνθρωποι με μεράκι, που δεν έχουν εμπορευματοποιήσει τα πάντα και επιθυμούν να προσφέρουν όχι απλώς ανιδιοτελώς αλλά βάζοντας τον κόπο τους, με ελάχιστα μέσα αλλά με πείσμα και ενίοτε χρήματα από την τσέπη του.

Τέτοιοι άνθρωποι είναι και τα μέλη της θεατρική σκηνή «Εκτός Σχεδίου» που με έδρα το Καματερό έστησαν το θεατράκι του στο χώρο των Εργατικών Κατοικιών Γεροβουνού και την αποτελούν εργαζόμενοι, μαθητές και σπουδαστές.

Κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 8 το βράδυ, στο χώρο των Εργατικών Κατοικιών Γεροβουνού, στο Καματερό, παρουσιάζουν το έργο του Βόλφγκανγκ Μπόρχερτ «Εξω από την πόρτα». Ένα έργο βαθιά τρυφερό, ποιητικό, ανθρώπινο και αντιπολεμικό.

Η είσοδος είναι ελεύθερη (για επικοινωνία το τηλέφωνο 694.49.35.221)

Συντελεστές της παράστασης: Επιμέλεια Σκηνοθεσίας: Σήφης Μανταδάκης, Πρωτότυπης Μουσικής: Φίλιππος Περιστέρης, Σκηνικά - Κουστούμια: "Εκτός Σχεδίου", Σχεδίαση φωτισμών: Αλέξανδρος Ζουριδάκης, Ηθοποιοί: Αλέξανδρος Γεροκομής, Πασχάλης Τσέρνας, Ελένη Κουκουλάρη, Γρηγορία Πασχάλη, Ειρήνη Κατσένη, Κώστας Χατζόπουλος, Δάφνη Μπεθάνη, Βίκυ Δημητρίου, Καίτη Κατσαρού και ο Αντρέας Παπαδόπουλος

Τα προηγούμενα χρόνια (από το 2004 που ξεκίνησαν) έχουν ανεβάσει τα εξής έργα:
«Έχω μια φούρκα σήμερα», τρεις μονόπρακτες κωμωδίες του Α. Τσέχοφ,
«Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω» του Ντάριο Φο»
«Ο καλός στρατιώτης Σβέϊκ» του Γιάροσλαβ Χάσεκ
«Δον Καμίλλο» του Ζοβανίνο Γκουαρέσκι
«Οι κουραμπιέδες» του Γιώργου Χασάπογλου
Ας τους γνωρίζουμε καλύτερα μέσα από μια συνέντευξη που είχαν δώσει το 2005 στην εφημερίδα Ριζοσπάστη και στον Γρηγόρη ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑ

Κυριακή 10 Απριλίου 2005

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ «ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ»

«Οι δύο πολιτισμοί βρίσκονται σε σύγκρουση»!

Μια συζήτηση με τους βασικούς συντελεστές ενός γνήσιου ερασιτεχνικού σχήματος ...με επαγγελματική απόδοση

Ο Σήφης, ο Ηλίας, ο Αλέξανδρος, η Χαρά, η Ελένη, ο Αντώνης είναι εργαζόμενοι. Αυτό που τους ενώνει είναι η αγάπη για το θέατρο. «Κλέβουν» χρόνο από τον ελάχιστο για να «ποιήσουν ήθος». Είναι ερασιτέχνες παθιασμένοι με την επαγγελματική ποιότητα. «Παιδί» τους, το θεατρικό τους σχήμα με το συμβολικό όνομα «Εκτός σχεδίου». Χώρος δράσης, το Καματερό. Πρώτη επιτυχία, τρία μονόπρακτα του Τσέχοφ.

Από την κουβέντα επιλέξαμε τα σημεία που αναδεικνύουν τη διαφορετικότητά τους: Τη συλλογικότητα, σε μια εποχή ολοκληρωτικής αντεπίθεσης της «ιδιώτευσης».

Από το μηδέν

«Αγαπάμε το θέατρο, την τέχνη. Πιστεύουμε ότι είναι σημαντική παράμετρος της κοινωνικής ζωής. Δεν είμαστε επαγγελματίες, δε βγάζουμε λεφτά από αυτή τη δουλιά», ξεκινά τη συζήτηση ο Σήφης Μανταδάκης, και συνεχίζει: «Εγώ είμαι νοσηλευτής, ο Αλέξανδρος Γεροκομής είναι φυσικοθεραπευτής, ο Ηλίας Ανδρονιάδης είναι φωτογράφος και στο σχήμα ανέλαβε τη σκηνογραφία, η Χαρά Βουτυράκη είναι νοσηλεύτρια, η Ελένη Κουκουλάρη υπάλληλος υποθηκοφυλακείου, ο Αντώνης Καράλης είναι γυμνασιάρχης, η Γεωργία Ψωμά είναι μαθήτρια και ανέλαβε τους φωτισμούς. Είχαμε κοινά ενδιαφέροντα. Ασχολούμασταν με το θέατρο μέσα από το Δημοτικό Θέατρο της Ν. Ιωνίας. Κάποιοι έχουν τελειώσει δραματική σχολή, άλλοι σπουδάζουν θεατρολογία. Βρήκαμε φιλόξενη στέγη στο Καματερό, στην αίθουσα του Συλλόγου Οικιστών του Αγ. Σπυρίδωνα. Μέσα σε τέσσερις μήνες το διαμορφώσαμε σε ένα μικρό μεν, αλλά πολύ όμορφο και λειτουργικό θέατρο. Σε αυτό το διάστημα κάναμε και τις πρόβες μας και ανεβάσαμε τρία μονόπρακτα του Τσέχοφ με γενικό δικό μας τίτλο "Εχω μία φούρκα σήμερα". Περιλαμβάνει την "Αρκούδα", την "Πρόταση Γάμου", την "Επέτειο". Είναι η πρώτη μας δουλιά σαν σχήμα. Ξεκινήσαμε παραστάσεις το Γενάρη και θα φτάσουμε μέχρι πριν το Πάσχα».

Ο χώρος που τους φιλοξενεί είναι η αίθουσα του συλλόγου των κατοίκων των εργατικών κατοικιών. «Εχει μεγάλη συμμετοχή ο κόσμος. Ηταν κάτι που έλειπε από το Καματερό. Πήραμε κουράγιο γιατί ταλαιπωρηθήκαμε για να βγει η δουλιά. Δεν υπήρχε τίποτα. Ο χώρος ήταν τρεις τοίχοι και μια τζαμαρία. Ολα ξεκίνησαν από το μηδέν». Η ονομασία προέκυψε από το ίδιο το Καματερό, «γιατί η περιοχή μέχρι πρόσφατα ήταν εκτός σχεδίου και παραμένει, επί της ουσίας, ακόμα».

-- Σας εξέπληξε η αποδοχή;

Σήφης: «Δεν ήμασταν όλοι σίγουροι ότι θα έχει ανταπόκριση από τον κόσμο. Εγώ ήμουν σίγουρος ότι αν προχωρούσαμε με τις αρχές που είχαμε διαμορφώσει, θα πάμε πάρα πολύ καλά, όπως και συνέβη. Τα προβλήματα λύθηκαν σε ελάχιστο χρόνο. Εμείς τα κάναμε όλα, με προσωπική δουλιά. Βοήθησαν και φίλοι με δουλιά και οικονομικά, αλλά βάλαμε το χέρι και στην τσέπη χωρίς από κανένα φορέα να υπάρχει η παραμικρή στήριξη».

-- Γιατί ξεκινήσατε με Τσέχοφ;

Χαρά: «Αρχικά θέλαμε να ανεβάσουμε τον "Πατούχα". Αλλά ήθελε περισσότερο κόσμο, μεγαλύτερη σκηνή, περισσότερα σκηνικά, πολλά κοστούμια. Το θέατρο είναι ένα "σκληρό ζώο". Ερχεται κόσμος στην αρχή, ενθουσιάζεται με την ιδέα. Οταν όμως αρχίζουν οι πρόβες και αρχίζεις να μπαίνεις στη λειτουργία του θεάτρου, με τις σφιχτές ώρες, τα ξενύχτια, την επανάληψη της "ατάκας", ο μη ενταγμένος σε αυτή τη λειτουργία αρχίζει να αποχωρεί. Ετσι αρχίζεις να βλέπεις εναλλακτικές λύσεις. Τα μονόπρακτα μας βοήθησαν και επειδή μπορούσαμε να έχουμε διαφορετικές ώρες για πρόβες, αφού αυτό δεν είναι το κύριο επάγγελμά μας. Ο Τσέχοφ είναι ένας πρωτοποριακός συγγραφέας ακόμη και σήμερα».

-- Ισχύουν οι όροι «επαγγελματισμός» και «ερασιτεχνισμός» στην τέχνη;

Σήφης: «Είμαστε ερασιτέχνες αλλά έχουμε ξεγράψει την προχειρότητα από το μυαλό μας. Οι παραστάσεις κρατάνε μια ολόκληρη περίοδο και υπάρχει συνέπεια».

Χαρά: «Τα όρια δεν είναι ξεκάθαρα, γιατί πρόκειται για τέχνη και όχι για επιστήμη. Γιατρός δεν μπορεί να γίνει ο καθένας, αλλά ηθοποιός μπορεί να γίνει, αρκεί να έχει όρεξη, μεράκι και κουράγιο να παλέψει. Ο διαχωρισμός είναι αναγκαίος σε ό,τι αφορά στα επαγγελματικά δικαιώματα».

-- Θέλετε ή θέλατε να γίνετε επαγγελματίες;

Ολοι: «Δε μας ενδιαφέρει»!

-- Σε μια εποχή που το συλλογικό έχει υποχωρήσει, τι σημαίνει αυτό που κάνετε;

«Βγήκαμε από τον καναπέ»!

Σήφης: «Αποδείξαμε ότι το θέατρο δεν είναι δικτατορία, αλλά αν έχεις σωστούς ανθρώπους με σωστές αρχές, μπορείς να κάνεις δουλιά με δημοκρατικές λειτουργίες. Μέχρι στιγμής το έχουμε καταφέρει. Και συλλογική σκηνοθεσία κάνουμε και συλλογική σκηνογραφία».

Ηλίας: «Η σημερινή εποχή θέλει έναν άνθρωπο μόνο του, κλεισμένο στο σπίτι του, μπροστά σε μια τηλεόραση. Εμείς καταφέραμε και το ξεπεράσαμε. Βγήκαμε στη γειτονιά και κάναμε μια θεατρική ομάδα μέσα στην ίδια τη γειτονιά. Κι αυτή είναι μεγάλη επιτυχία».

Χαρά: «Βγήκαμε κι εμείς από τον καναπέ. Αναρωτιέμαι ακόμη και τώρα, μετά από κάθε παράσταση, "εμείς τα κάναμε όλα αυτά;».

Σήφης: «Το πείσμα και η συλλογικότητα δίνουν καρπούς».

-- Η κυβέρνηση επιχειρεί να «περάσει» την αντίληψη του «μη κρατικοδίαιτου» πολιτισμού. Πιστεύετε ότι το κράτος πρέπει να ενισχύει τη δημόσια λειτουργία του πολιτισμού;

Σήφης: «Θα 'πρεπε. Μέχρι τώρα όμως λειτουργούσε η ενίσχυση "ημετέρων" και όχι η ενίσχυση του πολιτισμού. Ετσι όπως όμως λειτουργεί το κράτος σήμερα και τα συμφέροντα που εξυπηρετεί, οποιαδήποτε ενίσχυση είναι δίκοπο μαχαίρι, επειδή επιδιώκεται η "ανταπόδοση". Βέβαια, πρέπει να υπάρχει στήριξη. Δε γίνεται αλλιώς. Αν θέλεις να κάνεις δουλιά απαιτήσεων».

Ηλίας: «Ο πολιτισμός πρέπει να έχει ρίζες και πηγές, αλλιώς δεν τροφοδοτείται από τίποτα. Οσα λεφτά και να δίνεις δεν κάνουν πολιτισμό. Η πολιτεία, από την πλευρά της, όμως, είτε δε διαχειρίζεται καθόλου τον πολιτισμό, είτε τον διαχειρίζεται με βάση το κέρδος και μάλιστα το κέρδος του ιδιώτη. Σε αυτό οπωσδήποτε είμαστε αντίθετοι. Το ζήτημα είναι να βρούμε τις πολιτιστικές πηγές της Ελλάδας και να τις τροφοδοτήσουμε για να έχουμε παραγωγή πραγματικού πολιτιστικού έργου».

-- Νιώθετε «δονκιχωτικά»;

Χαρά: «Αυτό που κάνουμε μπορεί να το κάνει ο καθένας μας. Αρκεί να αποφασίσει να βγει στον κόσμο και να συναναστραφεί μαζί του. Γιατί μέσα από τη συναναστροφή θα υπάρξει η σύγκρουση, αλλά και η ταύτιση. Εχουμε ξεχάσει να αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλο. Αυτό θέλουν να πετύχουν και ως ένα βαθμό το έχουν πετύχει: Την απομόνωση του κόσμου και την αποξένωση του ενός από τον άλλο. Είναι πολύ δύσκολο να πεις ότι θα συναναστραφώ με πέντε ανθρώπους που δεν τους ξέρω και θα συνεργαστώ μαζί τους για να κάνουμε ένα έργο. Πρέπει να αρχίσουμε να βλεπόμαστε. Δεν κυνηγάμε "χίμαιρες". Κάποτε ίσως ήταν "χίμαιρες". Οχι πια».

-- Πώς νιώθετε όταν βλέπετε τα περισσότερα κρατικά κονδύλια για τον πολιτισμό να μοιράζονται στα «μέγαρα»;

Χαρά: «Από τη στιγμή που ο πολιτισμός έγινε βιομηχανία είναι φυσικό να συμβαίνει αυτό. Από τη μια μεριά έχεις τα μεγαθήρια, τα μονοπωλιακά συμφέροντα που "παίζουν" και μέσα από τον πολιτισμό, για να μη σου πω ότι ο πολιτισμός είναι πολύ καλός εκφραστής γι' αυτά! Από την άλλη, έχεις δέκα ανθρώπους που αντιδρούν σε αυτό».

-- Υπάρχουν «δύο πολιτισμοί» που λειτουργούν παράλληλα λοιπόν;

Χαρά: «Οι δυο πολιτισμοί λειτουργούν σε σύγκρουση και όχι παράλληλα»!

Η ποιότητα της παράστασης διαδόθηκε από στόμα σε στόμα. Ετσι «έπεσαν» και οι προτάσεις να ανέβει το έργο και σε άλλες περιοχές. «Από τον κόσμο που μας είδε δημιουργήθηκε η διάθεση να προχωρήσει. Αρεσε το έργο, δεν έμεινε στη σκηνή». Δε σταματούν όμως εκεί. Ονειρό τους είναι το σχήμα να πάρει μορφή συλλόγου που να ασχολείται με όλες τις μορφές τέχνης. «Δε θέλουμε να περιοριστεί αυτή η δουλιά σε μία υπόθεση λίγων ανθρώπων, αλλά να πάρει έκταση και να αφορά περισσότερο κόσμο», λέει ο Σήφης.