Κυρίων αναβάσεις – καταβάσεις
Γράφει ο Δημήτρης Φεργάδης
Ακούσατε, ακούσατε… - διαβάζοντας – μια ιστορία που μπορεί να ‘ναι κι αληθινή. χωρίς, όμως, καθαρή αρχή, μέση και τέλος. Αλήθεια…
Λένε, πως τα νέα, κατά βασιλικήν διαταγήν, φτάσανε σαν άνεμος στον γνωστό μας Κλεισθένη, τον βασιλιά των βασιλέων της χώρας των Πιερίδων νυμφών.
Λένε, πως όταν βεβαιώθηκε από τον αξιωματικό ασφάλειας του Παλατιού, πως ο θρασύς αμφισβητίας νεαρός ρεμπέτης, ο επικίνδυνος Αθηναίος Πρίγκιπας Ιπποκλείδης[1], απομακρύνθηκε πυξ-λαξ από την πόλη, χάρηκε χαράν μεγάλην.
Ανέπνευσε βαθιά και ως πεντάστερος βασιλεύς, διέταξε πάραυτα να σταλεί ευμεγέθης, βασιλικής ποιότητας, μελόπιτα στους ιερείς του ναού της προστάτιδας του – Προναίας – Θεάς Αθηνάς. Ως ευχαριστήριο.
Λένε, ακόμα, πως, αιώνες αργότερα, όταν πληροφορήθηκε αυτό που παραλίγο κόντευε να πάθει αδελφοποιτός του βασιλιάς από τον Κεμάλ, ένα επικίνδυνο αλαφροΐσκιωτο πριγκιπόπουλο της Ανατολής, έστειλε άμεσα τις χρειαζούμενες δυνάμεις καταστολής. Το συνάφι, βλέπεται… Και με την βοήθεια – του Αλλάχ βέβαια, εκεί – πάει καλιά του τώρα και ο καλός μας ο Κεμάλ.
Λένε, ακόμα – ακόμα, πως ο Κλεισθένης, μιλάμε για «πιτσούλα» βασιλιά, γνώριζε καλά – μωρέ, τι καλά, τρίκαλα – πως οι «βασιλείες» για να ‘χουνε μακροημέρευση, χρειάζονται, απαραιτήτως, όχι μόνο όλων των, ανεξαρτήτου ιθαγενείας, Θεών τη στήριξη αλλά και πιότερο την άμεση, των ομοβάθμων, βοήθεια. Και των πιστών τα τερερέμ. Ανά τους αιώνες.
Η αμφισβήτηση της εξουσίας. Οι φόβοι της πτώσης.
Κι αυτό, γιατί κατά πως διαισθάνεται ο Κλεισθένης μας – βασιλεύς, δύναμη, χρήμα, εξουσία – και καταγράφει η ιστορία – είπαμε, μπορεί και αληθινή – πολλά, πέραν από τον χρόνο και το χώρο, πέρα από τις λέξεις και τις προθέσεις, μπορεί να συμβούν. Να, όπως τώρα, κοντά δυο με δυόμισι χιλιάδες χρόνια αργότερα του.
Και είναι, κατά πως νοιώθει, πιότερο αβόλευτο να βλέπει τώρα μπροστά του, τα δικά του, λαμπρά, παιδιά κι αδέλφια μεταλλαγμένα σε ανασφαλέστατους και πανικόβλητους πρωθυπουργούς, Δημάρχους, και λοιπούς αγοραίους κολαούζους.
Νοιώθει την αγωνία τους. Και ως παλιά καραβάνα υποψιάζεται βασίμως πως «αύριο» τ’ αυγά μεσ’ τα καλάθια «κούκος μονός» μπορεί να τα κλωσάει. Και το χειρότερο, το χλωροφόρμιο, το βαρύ και θανατικό για τις "ενοχλητικές πυγολαμπίδες" όπλο της εποχής του, ξεθυμαίνει. Επικίνδυνα πράγματα, λένε, αυτά για τις «βασιλείες». Ψιλοτριγμοί κατ’ ουσίαν, λένε πάλι αυτοί που ξέρουν καλύτερα.
Κι αυτό, γιατί κατά πως διαισθάνεται ο Κλεισθένης μας – βασιλεύς, δύναμη, χρήμα, εξουσία – και καταγράφει η ιστορία – είπαμε, μπορεί και αληθινή – πολλά, πέραν από τον χρόνο και το χώρο, πέρα από τις λέξεις και τις προθέσεις, μπορεί να συμβούν. Να, όπως τώρα, κοντά δυο με δυόμισι χιλιάδες χρόνια αργότερα του.
Και είναι, κατά πως νοιώθει, πιότερο αβόλευτο να βλέπει τώρα μπροστά του, τα δικά του, λαμπρά, παιδιά κι αδέλφια μεταλλαγμένα σε ανασφαλέστατους και πανικόβλητους πρωθυπουργούς, Δημάρχους, και λοιπούς αγοραίους κολαούζους.
Νοιώθει την αγωνία τους. Και ως παλιά καραβάνα υποψιάζεται βασίμως πως «αύριο» τ’ αυγά μεσ’ τα καλάθια «κούκος μονός» μπορεί να τα κλωσάει. Και το χειρότερο, το χλωροφόρμιο, το βαρύ και θανατικό για τις "ενοχλητικές πυγολαμπίδες" όπλο της εποχής του, ξεθυμαίνει. Επικίνδυνα πράγματα, λένε, αυτά για τις «βασιλείες». Ψιλοτριγμοί κατ’ ουσίαν, λένε πάλι αυτοί που ξέρουν καλύτερα.
Η ανασυγκρότηση – ανασύνταξη των δυνάμεων... και τα σκυλιά δεμένα
Όμως, κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε. «Το γαρ πολύ της θλίψεως γεννά παραφροσύνη». Ψάλλει για την Φροσύνη ευφροσύνως και εις ήχον πλάγιον δεύτερον ο Αλή Πασάς.... και οι σαράντα κλέφτες του. Αλλά… basta. Basta ya. Δεν θα μας πάρει κι από κάτω… έχουσιν γνώσιν και όχι μόνον, οι φύλακες. Τα κοψίδια που τρώγαμε, λένε, δεν γίνανε μόνο κοπριά. Η συνεκτική γραμμή της εξουσίας – σε ευθεία γραμμή – κάθετη και σωτήρια, καλά κρατεί ακόμα. Και η οποιαδήποτε, ανεξαρτήτως ονοματολογίας και εποχής, εξουσία, ξέρει πώς να κουλαντρίζει τις δύσκολες δυσκολίες. Για μια νέα, μιλάμε, ανασύνταξη δυνάμεων. Απλά πράγματα για τις βασιλείες.
Οι μοναχικοί λύκοι δεν είναι πια πρόβλημα – τέλειωσε αυτό – και οι κότες στο κοτέτσι καλώς γεννούν αυγά. Δεν είναι, δε, δα, η πρώτη, ανά τους αιώνες, φορά. Αλλοίμονο, αν ένας πεντάστερος βασιλιάς σαν τον Κλεισθένη, δεν μπορεί να καθορίσει, δι’ ολίγον ακόμα, το μέλλον της ιστορίας μας. Ξέρει από κόλπα. Ξέρει από μαλαγανιές και τερτίπια, ο Κλεισθένης. Λόγια, σου λέει, λόγια, λόγια. Κενά, γυαλιστερά, μεγάλα, φουσκωτά και διλημματικά περί ονείρων και παραδείσων χρειάζονται. Κι ό,που πάλι κάτι ακόμα χρειαστεί, το καμουτσίκι. Αυτή είναι η δοκιμασμένη συνταγή που, αιώνες τώρα, κάνει κάθε εξουσία πανίσχυρη. Αυτή είναι που βάζει σε σειρά και τάξη άτακτους και πεινασμένους.
«Όταν οι γλάροι ακολουθούν την τράτα, είναι γιατί περιμένουν πως κάποιος θα τους πετάξει σαρδέλες» [Έρικ Καντονά, Γάλλος ποδοσφαιριστής].
Γι’ αυτό, λοιπόν, «Δεν ανησύχησεν ο Νέρων / όταν άκουσε του Δελφικού Μαντείου τον χρησμό. / ‘’Τα εβδομήντα τρία χρόνια να φοβάται…’’» [Η διορία του Νέρωνος, Κ. Καβάφης]
Με αυτά και με τα άλλα – ιστορία είπαμε πως είναι, μπορεί με καθαρή αρχή, μέση και τέλος – ο Νέρωνας υπολογίζει πως έχει χρόνια πολλά ακόμα μπροστά του μέχρι τότε. Και μπορεί, μαζί με το εκλεκτό σινάφι του πρίγκιπες, βασιλιάδες, Κλεισθένηδες, δημοσιογράφους, διασκεδαστές και λοιπούς γυρολόγους να γεύεται όλα τα καλούδια που του δώρισαν σπάταλα οι Θεοί και οι Ρωμαϊκές του λεγεώνες.
Αυτά ο Νέρωνας, ο νέος των τριάντα τριώ χρονώ. Αυτά και ο Κλεισθένης με το σκυλολόι του. Σκασίλα τους τα λοιπά… Και, λέμε, τώρα με το στοχασμό της πικροδάφνης και με το λυγμό της αλισάχνης[2].
Αν, λέμε αν, η ιστορία εξελισσότανε πάντα επίπεδα, παράλληλα και προς μια κατεύθυνση, διανοείται, άραγε, κανείς πως μπορεί να υπήρχε, ποτέ, πρόοδος και διαφορετικό τέλος από αυτό που η κάθε φορά ιδιοτελέστατη εξουσία θα επέλεγε;
Όμως, κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε. «Το γαρ πολύ της θλίψεως γεννά παραφροσύνη». Ψάλλει για την Φροσύνη ευφροσύνως και εις ήχον πλάγιον δεύτερον ο Αλή Πασάς.... και οι σαράντα κλέφτες του. Αλλά… basta. Basta ya. Δεν θα μας πάρει κι από κάτω… έχουσιν γνώσιν και όχι μόνον, οι φύλακες. Τα κοψίδια που τρώγαμε, λένε, δεν γίνανε μόνο κοπριά. Η συνεκτική γραμμή της εξουσίας – σε ευθεία γραμμή – κάθετη και σωτήρια, καλά κρατεί ακόμα. Και η οποιαδήποτε, ανεξαρτήτως ονοματολογίας και εποχής, εξουσία, ξέρει πώς να κουλαντρίζει τις δύσκολες δυσκολίες. Για μια νέα, μιλάμε, ανασύνταξη δυνάμεων. Απλά πράγματα για τις βασιλείες.
Οι μοναχικοί λύκοι δεν είναι πια πρόβλημα – τέλειωσε αυτό – και οι κότες στο κοτέτσι καλώς γεννούν αυγά. Δεν είναι, δε, δα, η πρώτη, ανά τους αιώνες, φορά. Αλλοίμονο, αν ένας πεντάστερος βασιλιάς σαν τον Κλεισθένη, δεν μπορεί να καθορίσει, δι’ ολίγον ακόμα, το μέλλον της ιστορίας μας. Ξέρει από κόλπα. Ξέρει από μαλαγανιές και τερτίπια, ο Κλεισθένης. Λόγια, σου λέει, λόγια, λόγια. Κενά, γυαλιστερά, μεγάλα, φουσκωτά και διλημματικά περί ονείρων και παραδείσων χρειάζονται. Κι ό,που πάλι κάτι ακόμα χρειαστεί, το καμουτσίκι. Αυτή είναι η δοκιμασμένη συνταγή που, αιώνες τώρα, κάνει κάθε εξουσία πανίσχυρη. Αυτή είναι που βάζει σε σειρά και τάξη άτακτους και πεινασμένους.
«Όταν οι γλάροι ακολουθούν την τράτα, είναι γιατί περιμένουν πως κάποιος θα τους πετάξει σαρδέλες» [Έρικ Καντονά, Γάλλος ποδοσφαιριστής].
Γι’ αυτό, λοιπόν, «Δεν ανησύχησεν ο Νέρων / όταν άκουσε του Δελφικού Μαντείου τον χρησμό. / ‘’Τα εβδομήντα τρία χρόνια να φοβάται…’’» [Η διορία του Νέρωνος, Κ. Καβάφης]
Με αυτά και με τα άλλα – ιστορία είπαμε πως είναι, μπορεί με καθαρή αρχή, μέση και τέλος – ο Νέρωνας υπολογίζει πως έχει χρόνια πολλά ακόμα μπροστά του μέχρι τότε. Και μπορεί, μαζί με το εκλεκτό σινάφι του πρίγκιπες, βασιλιάδες, Κλεισθένηδες, δημοσιογράφους, διασκεδαστές και λοιπούς γυρολόγους να γεύεται όλα τα καλούδια που του δώρισαν σπάταλα οι Θεοί και οι Ρωμαϊκές του λεγεώνες.
Αυτά ο Νέρωνας, ο νέος των τριάντα τριώ χρονώ. Αυτά και ο Κλεισθένης με το σκυλολόι του. Σκασίλα τους τα λοιπά… Και, λέμε, τώρα με το στοχασμό της πικροδάφνης και με το λυγμό της αλισάχνης[2].
Αν, λέμε αν, η ιστορία εξελισσότανε πάντα επίπεδα, παράλληλα και προς μια κατεύθυνση, διανοείται, άραγε, κανείς πως μπορεί να υπήρχε, ποτέ, πρόοδος και διαφορετικό τέλος από αυτό που η κάθε φορά ιδιοτελέστατη εξουσία θα επέλεγε;
Το απρόβλεπτο. Οι διεργασίες ανατροπής – οι ανυπότακτοι.
Όμως, ο Ιπποκλείδης, ο Κεμάλ, ο Ρήγας και ο Άρης κι από κοντά ο Σωτήρης Πέτρουλας με τον μικρό Αλέξανδρο δεν έχουν πει ακόμα τον τελευταίο τους τον λόγο. Τον θυμωμένο τους τον λόγο, αφού ξέρουνε καλά τι σημαίνουν γι’ αυτούς Καρχηδόνες, Ρωμαίοι και Κλεισθένηδες.
Και από την άλλη, όπως άκρως εμπιστευτικά μας μετέφερε πληροφοριοδότης μας του πρακτορείου Ρόιτερ και εμείς σε εσάς, λέγεται πως: «Στην Ισπανία ο Γάλβας κρυφά το στράτευμά του συναθροίζει και ασκεί ο γέροντας ο εβδομήντα τριώ χρονώ…» [Η διορία του Νέρωνος, Κ. Καβάφης]
Το εκρηκτικό μίγμα του πιθανού συναπαντήματος… Που λέγαμε… Άρα, άρα… Κοντά είναι… η άσπρη πέτρα η ξέξασπρη κι από τον ήλιο η ξεξασπρώτερη… Όμως, «εγώ τώρα, τι να σας πω. Δεν ξέρω… εγώ δεν ξέρω καν την ημερομηνία θανάτου μου» [Χόρχε Λουίς Μπόρχες]. Μακράν οι ανόητοι πειρασμοί της εύκολης πρόβλεψης και της διδαχής. Τέλος τα τελεολογικά (Αριστοτελικά, Θεολογικά) συμπεράσματα. Γιατί ως το συνηθίζει τελευταία «η πόρνη η ιστορία» βρίσκει πάντα τον τρόπο, πρώτα να ανατρέπει και ύστερα να γελά με τους λάιτ προφήτες, τις αυθεντίες του οβολού και τους αρχετυπικούς Ιερεμίες.
Ο Ιπποκλείδης, ο Κεμάλ, Ο Γάλβας, ο Άρης, ο Σωτήρης και ο Αλέξανδρος.
Δικό σας τώρα το άρα… και η αρά.
Είπαμε, ιστορία είναι. Μπορεί και αληθινή. με αρχή, μέση και μη αναμενόμενο, συντόμως, σαφές τέλος…
Όμως, ο Ιπποκλείδης, ο Κεμάλ, ο Ρήγας και ο Άρης κι από κοντά ο Σωτήρης Πέτρουλας με τον μικρό Αλέξανδρο δεν έχουν πει ακόμα τον τελευταίο τους τον λόγο. Τον θυμωμένο τους τον λόγο, αφού ξέρουνε καλά τι σημαίνουν γι’ αυτούς Καρχηδόνες, Ρωμαίοι και Κλεισθένηδες.
Και από την άλλη, όπως άκρως εμπιστευτικά μας μετέφερε πληροφοριοδότης μας του πρακτορείου Ρόιτερ και εμείς σε εσάς, λέγεται πως: «Στην Ισπανία ο Γάλβας κρυφά το στράτευμά του συναθροίζει και ασκεί ο γέροντας ο εβδομήντα τριώ χρονώ…» [Η διορία του Νέρωνος, Κ. Καβάφης]
Το εκρηκτικό μίγμα του πιθανού συναπαντήματος… Που λέγαμε… Άρα, άρα… Κοντά είναι… η άσπρη πέτρα η ξέξασπρη κι από τον ήλιο η ξεξασπρώτερη… Όμως, «εγώ τώρα, τι να σας πω. Δεν ξέρω… εγώ δεν ξέρω καν την ημερομηνία θανάτου μου» [Χόρχε Λουίς Μπόρχες]. Μακράν οι ανόητοι πειρασμοί της εύκολης πρόβλεψης και της διδαχής. Τέλος τα τελεολογικά (Αριστοτελικά, Θεολογικά) συμπεράσματα. Γιατί ως το συνηθίζει τελευταία «η πόρνη η ιστορία» βρίσκει πάντα τον τρόπο, πρώτα να ανατρέπει και ύστερα να γελά με τους λάιτ προφήτες, τις αυθεντίες του οβολού και τους αρχετυπικούς Ιερεμίες.
Ο Ιπποκλείδης, ο Κεμάλ, Ο Γάλβας, ο Άρης, ο Σωτήρης και ο Αλέξανδρος.
Δικό σας τώρα το άρα… και η αρά.
Είπαμε, ιστορία είναι. Μπορεί και αληθινή. με αρχή, μέση και μη αναμενόμενο, συντόμως, σαφές τέλος…
Επίλογος μαζί και συμπεράσματα
Και αν, τώρα, νομίζετε ή σας βολεύει να νομίζετε πως όλα τα πιο πάνω είναι ανώδυνες γενικολογίες περί εξουσίας μόνο, κάντε μια αναγωγή και δείτε αν αυτά έχουν ή μπορεί να έχουν κάποια, υποτυπώδη έστω, σύνδεση με τις επικείμενες, εν δυνάμει, πολιτικές αναδιατάξεις. Αν θεωρήσετε πως έχουν, τότε υπάρχει η ελπίδα, ακόμα. Αν όχι, συνεχίστε τις υπόγειες διαδρομές σας. Με τον Κλεισθένη, τον Νέρωνα και τα άλλα «αγυιόπαιδα»...
Αυτά και αμαρτίαν ουκ έχω. Άρα… και χωρίς, από πλευράς μου, αρά.
Και αν, τώρα, νομίζετε ή σας βολεύει να νομίζετε πως όλα τα πιο πάνω είναι ανώδυνες γενικολογίες περί εξουσίας μόνο, κάντε μια αναγωγή και δείτε αν αυτά έχουν ή μπορεί να έχουν κάποια, υποτυπώδη έστω, σύνδεση με τις επικείμενες, εν δυνάμει, πολιτικές αναδιατάξεις. Αν θεωρήσετε πως έχουν, τότε υπάρχει η ελπίδα, ακόμα. Αν όχι, συνεχίστε τις υπόγειες διαδρομές σας. Με τον Κλεισθένη, τον Νέρωνα και τα άλλα «αγυιόπαιδα»...
Αυτά και αμαρτίαν ουκ έχω. Άρα… και χωρίς, από πλευράς μου, αρά.
Σημειώσεις:
1. Άρθρο μου «ο Κόρδακας, ο Ιπποκλείδης κι ένα βαρύ ζεϊμπέκικο» Ιούν/11
2. «Το μικρό σύννεφο της θάλασσας (η αντάρα) που απλώνεται στον αέρα όταν χτυπούν τα κύματα στα βράχια, αλλά και το αλάτι που μαζεύεται στα κοιλώματα των βράχων» [Σαββίνα Μαργιολά – Βήμα 10/11/13 – Πολιτισμός, σελ. 10]
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου