De profundis

(Τα εκ βαθέων... πολυκοτυλήδονα ενός καθημερινού ανθρώπου)

Γράφει ο Δημήτρης Φεργάδης

«Αν είναι να πεθάνεις / πέθανε
αλλά κοίτα να γίνεις ο πρώτος πετεινός μέσα στον Άδη»
(Οδυσσέας Ελύτης – Σηματολόγιον)

Μεγάλωσε. Το «γλυκό πουλί της νιότης» χάθηκε... Στα χρόνια που πέρασαν, είδε, έπαθε και έμαθε πολλά. («πολλῶν δ᾽ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω...» - «Κι ανθρώπων γνώρισε πολλών τους τόπους και την γνώμη...» - Ομήρου Οδύσσεια).
Είναι η μοίρα του ανθρώπου, φαίνεται. Να παθαίνει για να (πιθανώς) μαθαίνει. Κάτι που όλο σπανιότερα πια συμβαίνει. Μια και οι συμπαθείς (εμείς τα «υποκείμενα») συμπατριώτες νεοέλληνες (και κυρίως οι μηχανισμοί) «ερμηνεύουν» (του συμφέροντος προτασσόμενου) το μαθαίνω όχι ως γνώση αλλά ως επιβολή και φρονηματισμό μελών ιδρύματος...
Οι (επί ξύλου κάποτε κρεμάμενοι), επικίνδυνοι πάντα, μικροί Χριστοί, τώρα αναπαύονται, οι περισσότεροι, εν ειρήνη στα κοιμητήρια.
Το μήνυμα ξεκάθαρο: Η κοπαδοποίηση και η συνακόλουθη χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Ο απόλυτος έλεγχος της καθημερινότητας του πολίτη. Και όλα αυτά όχι έτσι, γενικά, αόριστα και ...μεταφυσικά, για ένα καπρίτσιο, ένα περίεργο βίτσιο κάποιου ή ένα αδειανό πουκάμισο.
Συμφέροντα εξυπηρετούνται. Το μονοπωλιακό καπιταλιστικό σύστημα, αδηφάγο και απάνθρωπο είναι αυτό που τρώει τις σάρκες (ίδιος Έμπορος της Βενετίας) των αδυνάτων και τους οδηγεί στην πλήρη εξαθλίωση. Όσο περισσότερο εξαθλιωμένος ο λαός, τόσο πιο εύκολα χειραγωγήσιμος και συνακόλουθα εκμεταλλεύσιμος. Η θυματοποίηση, γνωστό τοις πάσι, σπάνια οδηγεί, ή και ποτέ, σε μαχητική, δυναμική αντίδραση. Δυστυχώς. Και η ανασφάλεια, κολόνα του παρόντος συντηρητισμού. Πάλι δυστυχώς.

Μεγάλωσε. Μπούχτισε. Μαζί του κι άλλοι πολλοί. Με τις ανησυχίες, τις ενστάσεις και την σιωπηλή οργή τους. Για όλα που συμβαίνουν (και δεν εκφράζονται) μέσα σε μια κοινωνία γεμάτη σύγχυση, απόγνωση και απελπισία. Με τις αντιφάσεις, τις ενοχές και την υποκρισία της. Για όλα αυτά που λέγονται «χωρίς ήχο» και με κλεισμένα τα μικρόφωνα. Από την μια για την εκτόνωση και την «εικόνα» κι απ’ την άλλη για την σιγουράντζα και την πισινή. Αυτά είπε να καταγράψει... Αυτά τα «εκ βαθέων» πολυκοτυλήδονα που προκαλούν, που ενοχλούν και δοκιμάζουνε αντοχές, αλήθειες και αντιδράσεις. Αυτά για τα οποία ξεχειλίζει ο θυμός αλλά και το κωλοκάθισμα...

• Για την εγκληματική, δηλαδή και την σε ελάχιστο χρόνο εξαφάνιση του ό,ποιου κράτους Πρόνοιας. Και όλων των με αγώνα και αίμα κατακτηθέντων ανθρώπινων και εργατικών δικαιωμάτων.
• Για την ιδιοτελέστατη κάστα των επαγγελματιών της πολιτικής (προς άρση παρεξηγήσεων: αυτών και μόνο που «κυβέρνησαν», όπως άθλια κυβέρνησαν και κυβερνούν) που διαμορφώνουν και συντηρούν το κράτος τέρας και δυνάστη του πολίτη. Από κοντά και οι 58 «σωτηριολογούσες βδέλλες».
• Για τους επαγγελματιοβολεμένους Πολυτεχνειογεννημένους… «Αχ, που ‘σαι νιότη που ‘δειχνες πως θα γινόμουν άλλος!» (Κώστας Βάρναλης)
• Για την ιδιοκτησιακή αίσθηση του κράτους, που έχει ένας εσμός αχρείων και αλαζόνων συστημικών και αναπαραγόμενων πολιτικών κλώνων. Επικίνδυνων και μικροκομπιναδόρικων. Ξεφτίλιδων και φαταούληδων. Βαμπίρ...
• Για την κρατική βαρβαρότητα, την αναλγησία μαζί και την συντεχνιακή ιδιοτέλεια με την οποία αντιμετωπίζουν και διαχειρίζονται τα θέματα Υγείας (ΕΟΠΥΥ, ΕΣΥ, ΙΚΑ) και Παιδείας οι άμεσα, έμμεσα και παράπλευρα εμπλεκόμενοι θεσμικοί… αλειτούργητοι λειτουργοί. Με θύμα, πάντα, τον εν απογνώσει «πελάτη». Άπορο, άμοιρο, συνταξιούχο ή μη, κρεμασμένο στα μανταλάκια. (Οι ελάχιστες εξαιρέσεις πραγματικών λειτουργών απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα).
• Για την απουσία ενός τοπικοαυτοδιοικητικού, ριζοσπαστικού, κινήματος ανατρεπτικού νοοτροπιών εφησυχασμού και ηττοπάθειας. (Μακράν, ασφαλώς, της «σαλατοειδούς» προσπάθειας των πέντε «λαγών»)
• Για την, εν νεφέλαις κατοικούσα, ελίτ μιας δυσνόητης και ασαφούς διανόησης (Ακαδημαϊκοί, μεγαλοκαθηγητάδες, συγγραφείς, μεγαλοσυνθέτες, μεγαλοαοιδοί, δημοσιογράφοι stars κλπ) που ζώντας στα «κουκουβάγεια τους» (κατά Γ. Σκαρίμπα) απολαμβάνουν το αλληλολιβάνισμά τους μακριά της πραγματικής ζωής.
• Για τους, εν Άδη, αναζητούντες τον δικό τους, τον ιδεατό κόσμο φιλοσόφους και φιλοσοφούντες. Που στο Παγκόσμιο Συνέδριό τους στην Αθήνα, τον Αυγ/13, δυο χιλιάδες νοματαίοι από όλο τον κόσμο δεν βρήκαν μια λέξη καρδιάς και συμπάθειας να πούνε για τα δεινά των ανθρώπων της χώρας του Σωκράτη και του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και του Επίκουρου.
• Για τον διαστροφικό, φρικτό ακρωτηριασμό του φωτός, της ελπίδας και των ονείρων, κύρια των νέων, που, σε πείσμα της απελπισίας, δεν συντρίβονται.
• Για τους κινδύνους που ελλοχεύουν, αλλά και τις μεταφυσικές ανησυχίες αυτών που αμύητοι παρακολουθούν αμήχανα την γιγάντωση των in vitro (γυάλα, «σωλήνα») αναπτυσσόμενων «μικροοργανισμών». Και των «φυτών» εσωτερικών χώρων... ασφαλώς.
• Για την μη, επί τη εμφανίσει, καταδίκη της, εξ αδηρίτου ανάγκης, επιλογής του μικρότερου κακού, ως μεγίστης ενοχής που επισείει την ποινήν πυρός δαντικής κόλασης.
• Για τους μόνιμα διαμαρτυρόμενους, πονηρούς ανά περίσταση, οσφυοκάμπτες, κρετίνους της γειτονιάς. Της διπλανής πόρτας, δηλαδή, ανθρώπους. Που είναι έτοιμοι και πρόθυμοι (δουλικοί και δουλοπρεπείς) να χειροκροτήσουν και να χαιρετήσουν με θέρμη και εναγκαλισμούς κάθε εκπρόσωπο, κάθε εξουσίας, κάθε εποχής. (Υπουργό, Δήμαρχο, Βουλευτή, πολιτευτή, συνταγματάρχη, γιατρό του ΕΟΠΥΥ, θυρωρό στο ΙΚΑ, υπάλληλο στο γκισέ της Τράπεζας, επιλοχία, παπά της ενορίας, Μηχανικό – υπάλληλο Πολεοδομίας, δάσκαλο, καθηγητή – κρυπτοφροντιστή, υπάλληλο του υποθηκοφυλακείου, του νεκροταφείου, του ΚΕΠ, ελαιοπαραγωγό και ...ΕΛΕΟΣ...).
• Για τον αντιπροσωπευτικότερο Ελληνάρα, τον Λαυρέντη, (όπως τον περιγράφει στο «Επιτύμβιον» ο Μαν. Αναγνωστάκης) «Α ρε Λαυρέντη, εγώ που μόνο το ‘ξερα τι κάθαρμα ήσουν, τι κάλπικος παράς, μια ολόκληρη ζωή μέσα στο ψέμα...».
• Για την αναγκαιότητα της συνειδητοποίησης πως η φιλανθρωπία, τα συσσίτια, η κοινωνική αλληλεγγύη των Δήμων και η θετική, σε όλα αυτά, παρουσία της Εκκλησίας, δεν πρέπει ποτέ να αναστέλλει ή να ακυρώνει δράσεις, συμμετοχές και αγώνες για την οριστική εξάλειψη των γενεσιουργών αιτίων της ακραίας φτώχειας.
• Και τελευταίο, αλλά, όχι έσχατο... Για την τοπική, πολιτικοποιημένη και μη, κουλτούρα και διανόηση. Που δεν καταφέρνει (το θέλει; το προσπαθεί; πολλά τα μμμμ...) να ταράξει τα λιμνάζοντα σάπια και όζοντα θολά νερά... Και εν ώρα μάχης, μοιράζει, ανοήτως, άνθη του επιταφίου. Ούτε καν γαρύφαλλα.

Αυτά και άλλα πολλά είχε να πει και να καταγράψει... Αλλά... είπαμε. Μεγάλωσε. Κι είπε ως εδώ. Ο νοών, πια, νοείτω... Αν όχι... τύφλα τους και τύφλα μας. Αντιλαμβάνεται, όμως, καθαρά, πως πολλές από τις διαπιστώσεις, εκτός από οργίλες, είναι αντιφατικές και εν πολλοίς θολές. Χωρίς σαφή στόχο. Όμως, εκείνο που ακόμα πιο καθαρά ξέρει είναι πως «την ζωή μας άλλοι, πια, την κυβερνούν». Κι αν δεν μας αρέσει... – για να μην λέμε, πάλι, μετά, ανόητες δικαιολογίες, σαν τους γραφικούς (ίδιοι πάντα) και πάντα υστερόβουλους κοψοχέρηδες «λαγουμιτζήδες» – …
Σε λίγους μήνες έρχονται εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση (και όχι μόνο). Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν. Για μας και τους υποψήφιους σωτήρες. Τι θέλουμε; Ο Δήμαρχος διεκπεραιωτής, ο Δήμαρχος τεχνοκράτης μας ...τελείωσε. Ο Δήμαρχος μεσάζων – Μεσσίας, καλό παιδί ή επιστήμων επίσης. Τώρα; Τώρα… vivere pericolosamente…
Γκεσέμι, λοιπόν. Αυτό χρειάζεται. «Με λογισμό και μ' όνειρο» (Δ. Σολωμός). Ρήξη, λοιπόν, τόλμη, αποφασιστικότητα, ριζοσπαστισμός και ευελιξία. Προσωπική «έκθεση», συντροφικότητα, επιθετικότητα, «αγαπητική» σχέση και σεβασμού με τον δημότη, ήθος και αξιοπρέπεια. Διεκδικητικότητα και αγωνιστικότητα. Οράματα δικαιοσύνης και αξιοκρατίας, πλουραλιστική – συμμετοχική διοίκηση, δημοκρατική καθημερινή επιβεβαίωση, συνδυαστική οργανωτική φαντασία, ιστορική νεωτερικότητα, ποιητικότητα, δημιουργικό πολιτισμό και συνέπεια. Κοντολογίς, αυτά είναι τα ελάχιστα χαρακτηριστικά, που θα πρέπει να διαθέτει, όχι μόνο ο νέος πρώτος πολίτης του Τόπου, αλλά και όλο το επιτελείο που θα αναλάβει την ευθύνη να δώσει στην Τοπική Κοινωνία την δύναμη και την πίστη να αντισταθεί δυναμικά στην λαίλαπα της εξαθλίωσης της.
Πολιτικές δυνάμεις που επαγγέλλονται αξιόπιστα και διαχρονικά το προκύπτον από τα πιο πάνω, αλλά και από τη ζωή, αναγκαίο ανθρωποκεντρικό μοντέλο διαχείρισης των κοινωνικών προβλημάτων ασφαλώς και υπάρχουν. Αρκεί... να συνωμοτήσουν οι δυνάμεις του «καθαρού» μυαλού και λόγου.

«Άντε θύμα, άντε ψώνιο / άντε σύμβολο αιώνιο,
αν ξυπνήσεις, μονομιάς / θα ‘ρθει ανάποδα ο ντουνιάς»
(Κώστας Βάρναλης)

Μεγάλωσε... Κι όμως, ακόμα, ελπίζει πως αυτός ο κόσμος, ο μικρός και μίζερος, μπορεί να γίνει
«κάποτε» μέγας...

Υστερόγραφο

• Στον τόπο μας είχαμε τέτοιο πρότυπο Διοίκησης. Την ριζοσπαστική, τολμηρή Διοίκηση του αείμνηστου φίλου Δήμαρχου Σπύρου Αποστόλου με τον συνδυασμό της πρωτοποριακής, τότε και πάντα, «Δημοτικής Ανανέωσης». Και με γκεσέμι… το ΚΚΕ.
• Και για το «ξόρκισμα» της μιζέριας, μέρες που ‘ρχονται, Καλά Χριστούγεννα, Καλές Γιορτές. Χρόνια πολλά με πολύ κουράγιο και αντοχή. Και τολμηρό βηματισμό!